Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là gì? | Bầu cử bằng lá phiếu RCV | Cách kiểm đếm lá phiếu RCV
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên: Các câu hỏi thường gặp | Thông tin về RCV của Thành phố Portland | Nguồn thông tin và tài liệu in
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là gì?
Tìm hiểu RCV là gì và lý do phương thức này sẽ được triển khai cho Thành phố Portland và Quận Multnomah
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là gì?
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là phương thức bầu cử cho phép cử tri xếp hạng ứng cử viên theo thứ tự ưu tiên, thay vì chỉ chọn một ứng cử viên. Phương thức này có thể cho phép lá phiếu của quý vị được tính cho một ứng cử viên khác nếu ứng cử viên quý vị ưu ái bị loại.
Có thể áp dụng RCV để bầu chọn một ứng cử viên (bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử/single-winner ranked choice voting) hoặc bầu chọn nhiều ứng cử viên cùng lúc (bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử/ multi-winner ranked choice voting).
Hãy tìm hiểu cách đánh dấu vào lá phiếu bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên tại Bầu cử bằng lá phiếu RCV.
Tại sao chúng tôi áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên?
Vào tháng 11 năm 2022, cử tri ở cả Thành phố Portland và Quận Multnomah đã chấp thuận áp dụng phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên cho các cuộc bầu cử trong tương lai:
- Cử tri Thành phố Portland đã thông qua Dự luật 26-228 sửa đổi hiến chương thành phố để yêu cầu áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử trong cuộc bầu chọn Thị trưởng và Kiểm toán viên và bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử cho cuộc bầu chọn ba ủy viên Hội đồng Thành phố ở bốn khu vực địa lý mới được thiết lập.
- Cử tri Quận Multnomah đã thông qua Dự luật 26-232 sửa đổi hiến chương quận để yêu cầu áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử cho tất cả các Viên chức dân cử của quận.
Khi nào cử tri sẽ bắt đầu áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên?
- Bắt đầu từ tháng 11 năm 2024, cử tri Thành phố Portland sẽ áp dụng RCV để bầu chọn Thị trưởng, Kiểm toán viên và 12 Ủy viên Hội đồng Thành phố.
- Bắt đầu từ tháng 11 năm 2026, cử tri Quận Multnomah sẽ áp dụng RCV để bầu chọn Chủ tịch quận, Ủy viên quận, Kiểm toán viên và Cảnh sát trưởng.
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên tại Thành phố Portland sẽ diễn ra như thế nào?
Vào ngày 5 tháng 11 năm 2024, trong cuộc tranh cử toàn thành phố, Thị trưởng và Kiểm toán viên sẽ được bầu chọn bằng phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử, trong khi 12 ủy viên Hội đồng (ba ủy viên mỗi khu/ three per district) sẽ được bầu chọn bằng phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn ra nhiều người thắng cử.
Truy cập trang web Thành phố Portland để tìm hiểu thêm về việc áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên của Thành phố, bao gồm việc bầu chọn Ủy viên Hội đồng Thành phố ở các khu vực nhiều ủy viên.
Bầu cử bằng lá phiếu RCV
Tìm hiểu cách đánh dấu vào lá phiếu bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên của quý vị và cách sửa lỗi sai.
Bầu cử bằng lá phiếu RCV
Với phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, lá phiếu được thiết kế dạng lưới cho phép cử tri xếp hạng các ứng cử viên theo thứ tự ưu tiên thay vì chỉ chọn một.
Cách điền lá phiếu của quý vị
Bất kể quý vị đang bầu chọn trong cuộc tranh cử để chọn ra một người thắng cử (như Thị trưởng Portland/ such as Mayor of Portland) hay chọn ra nhiều người thắng cử (như Ủy viên Hội đồng Thành phố Portland/ such as for Portland City Councilors), cách bố trí lá phiếu và các bước bầu chọn sẽ giống nhau:
- Tô vào một hình bầu dục ở cột Hạng 1 cho ứng cử viên quý vị ưu ái nhất.
- Nếu có một ứng cử viên mà quý vị ưu ái thứ hai, hãy tô vào một hình bầu dục ở cột Hạng 2 cho ứng cử viên đó.
- Quý vị được phép xếp hạng tối đa sáu ứng cử viên, nhưng quý vị cũng có thể chỉ cần bầu chọn cho một ứng cử viên nếu muốn. Việc xếp hạng các ứng cử viên khác không ảnh hưởng đến lựa chọn Hạng 1 của quý vị.
- Để điền tên ứng cử viên, hãy viết tên ứng cử viên đó ở dòng cho sẵn và tô vào hình bầu dục cho thứ hạng quý vị lựa chọn.
Hãy xem tập truyện tranh này để tìm hiểu thêm về cách điền vào lá phiếu của quý vị
Truyện tranh về chủ đề Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên
Thực hành bầu chọn xếp hạng bằng một cuộc bầu cử mô phỏng
Quý vị mắc lỗi trong khi điền lá phiếu? Đừng lo lắng!
Nếu quý vị mắc lỗi trong khi điền lá phiếu của mình, quý vị có thể sửa lại. Hãy xem các ví dụ bên dưới để biết cách sửa lá phiếu nếu quý vị tô vào nhiều hình bầu dục trong một cột hoặc một hàng.
Quan trọng là quý vị cần thể hiện rõ lựa chọn của mình, vì nhân viên bầu cử sẽ kiểm tra từng lá phiếu để đảm bảo ý định của cử tri được hiểu rõ và lá phiếu bầu được kiểm đếm chính xác.
Nếu lá phiếu của quý vị đã bị hỏng hoặc có lỗi không thể sửa được, quý vị có thể yêu cầu lá phiếu thay thế. Xin lưu ý: Quý vị không thể thay đổi phiếu bầu của mình hoặc yêu cầu lá phiếu thay thế sau khi quý vị đã gửi phiếu bầu qua thư hoặc đã bỏ phiếu tại điểm bỏ phiếu.
Cách kiểm đếm lá phiếu RCV
Tìm hiểu cách kiểm đếm phiếu trong các cuộc tranh cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên và sơ lược về kết quả.
Cách kiểm đếm lá phiếu RCV
Trong cuộc tranh cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, lá phiếu được kiểm đếm theo nhiều vòng.
- Ở vòng kiểm đếm phiếu thứ nhất, tất cả lượt bầu chọn tại hạng 1 sẽ được kiểm đếm. Nếu không có ứng cử viên nào nhận được số phiếu cần thiết để giành chiến thắng, ứng cử viên có ít phiếu nhất sẽ bị loại và lá phiếu cho ứng cử viên đó sẽ được chuyển thành lựa chọn hạng tiếp theo của cử tri.
- Nếu ứng cử viên hạng 1 của quý vị bị loại, lá phiếu của quý vị sẽ được chuyển thành lá phiếu cho ứng cử viên hạng 2. Nếu ứng cử viên hạng 2 của quý vị bị loại, lá phiếu của quý vị sẽ được chuyển thành lá phiếu cho ứng cử viên hạng 3 và cứ tiếp tục như vậy. Quá trình này tiếp tục cho đến khi có đủ ứng cử viên đạt đủ số phiếu bầu để giành chiến thắng.
Quy trình kiểm đếm phân loại có đôi chút khác biệt giữa phương thức chọn ra một người thắng cử (như Thị trưởng và Kiểm toán viên Portland và các Viên chức dân cử quận Multnomah/ such as for Mayor and Auditor of Portland and for Multnomah County Elected Officials) và phương thức chọn ra nhiều người thắng cử (như Hội đồng Thành phố Portland/ such as for Portland City Council).
Trong cả hai kiểu bầu cử, số phiếu cần thiết để giành chiến thắng, được gọi là ngưỡng bầu cử, được xác định bằng một công thức như nhau:
Tổng số lá phiếu bầu nhận được ÷ Số ghế trống + 1
- Khi chỉ có một ghế trống, một ứng cử viên phải giành được trên 50% số phiếu. Khi có một ứng cử viên giành được trên 50% số phiếu, kiểm đếm phân loại kết thúc.
- Khi có ba ghế trống (như với Hội đồng Thành phố Portland/ such as for Portland City Council), một ứng cử viên phải giành được trên 25% số phiếu. Khi có một ứng cử viên giành được trên 25% số phiếu, kiểm đếm phân loại sẽ tiếp tục với ghế thứ hai. Nếu một ứng cử viên giành được trên 25% + 1 số phiếu, một phần của mỗi phiếu cho ứng cử viên đó sẽ được chuyển lại cho lựa chọn tiếp theo trên lá phiếu bầu của cử tri đó. Khi cả ba ứng cử viên giành được trên 25% số phiếu, kiểm đếm phân loại kết thúc.
Quý vị muốn tìm hiểu thêm?
Để biết thông tin chi tiết về cách kiểm đếm phiếu trong các cuộc tranh cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử, hãy xem video về bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên bên dưới.
Để biết thông tin chi tiết về cách kiểm đếm phiếu trong các cuộc tranh cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử, hãy xem video YouTube này.
Để biết thêm thông tin về cách kiểm đếm phiếu trong các cuộc tranh cử chọn ra một người và nhiều người thắng cử ở Thành phố Portland, hãy truy cập trang web Thành phố Portland.
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên: Các câu hỏi thường gặp
Giải đáp các câu hỏi thường gặp nhất về RCV.
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên: Các câu hỏi thường gặp (FAQ)
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là gì?
- Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên (RCV) là phương thức bầu cử cho phép cử tri xếp hạng ứng cử viên theo thứ tự ưu tiên, thay vì chỉ chọn một ứng cử viên. Phương thức này có thể cho phép phiếu bầu của quý vị được tính cho một ứng cử viên khác nếu ứng cử viên quý vị ưu ái bị loại.
- Có thể áp dụng RCV để bầu chọn một ứng cử viên (bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử/ single-winner ranked choice voting) hoặc bầu chọn nhiều ứng cử viên cùng lúc (bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử/ multi-winner ranked choice voting).
Xem Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên là gì để biết thêm thông tin.
Tôi có thể xếp hạng bao nhiêu ứng cử viên?
- Trong lá phiếu của quý vị có khoảng trống cho phép điền xếp hạng tối đa sáu ứng cử viên. Quý vị có thể xếp hạng ít nhất là một hoặc nhiều nhất là sáu ứng cử viên. Việc xếp hạng các ứng cử viên khác sẽ không ảnh hưởng đến cơ hội của ứng cử viên hạng 1 của quý vị.
Nếu tôi chỉ xếp hạng một ứng cử viên, lá phiếu của tôi có được kiểm đếm không?
- Có, quý vị có thể chỉ cần bầu chọn cho ứng cử viên hạng 1 của mình. Việc xếp hạng tối đa sáu ứng cử viên khác nhau cho mỗi chức vụ là không bắt buộc và việc xếp hạng các ứng cử viên khác sẽ không ảnh hưởng đến ứng cử viên hạng 1 của quý vị.
Tôi có thể đặt nhiều ứng cử viên ở cùng một hạng không?
- Quý vị chỉ được tô vào một cột duy nhất tại mỗi cột xếp hạng trên lá phiếu.
- Nếu quý vị tô vào hình bầu dục ở một cột xếp hạng cho nhiều ứng cử viên—ví dụ: đặt hai ứng cử viên là hạng 1 của quý vị—đây được gọi là bầu chọn dư. Phần bầu chọn dư của quý vị sẽ tự động bị loại trong quá trình kiểm đếm phân loại và hạng cao nhất tiếp theo của quý vị sẽ được nâng lên để thay thế phần bầu chọn dư.
Tôi có nên xếp hạng một ứng cử viên nhiều lần nếu tôi thực sự muốn họ giành chiến thắng?
- Quý vị chỉ được tô vào một hình bầu dục duy nhất tại mỗi hàng ứng cử viên trên lá phiếu. Nếu quý vị xếp hạng một ứng cử viên nhiều lần – ví dụ như xếp hạng 1, 2 và 3 – điều này không giúp ích gì cho họ.
- Chỉ có hạng cao nhất mà quý vị đưa ra cho ứng cử viên đó mới được chấp nhận, còn mỗi hạng thấp hơn cho ứng cử viên đó sẽ bị loại như thể quý vị đã bỏ qua hạng đó.
Tôi có phải xếp hạng những ứng cử viên mà tôi không ưu ái không?
- Quý vị không cần xếp hạng những ứng cử viên mà quý vị không ủng hộ. Việc xếp hạng tối đa 6 ứng cử viên khác nhau cho mỗi cuộc tranh cử là không bắt buộc.
Nếu tôi xếp hạng các ứng cử viên khác, điều đó có ảnh hưởng đến lựa chọn hạng 1 của tôi không?
- Xếp hạng nhiều ứng cử viên không ảnh hưởng đến cơ hội của ứng cử viên hạng 1 của quý vị. Các lựa chọn hạng 2, 3, v.v. của quý vị chỉ được kiểm đếm nếu ứng cử viên hạng 1 của quý vị bị loại khỏi cuộc tranh cử. Việc xếp hạng nhiều ứng cử viên cho phép cử tri vẫn có quyền lựa chọn người được bầu, ngay cả khi ưu tiên hàng đầu của họ không giành chiến thắng.
Làm cách nào để bầu chọn cho ứng cử viên tôi muốn tự điền tên?
- Để bỏ phiếu cho một ứng cử viên không có tên trên lá phiếu, hãy viết tên của họ vào dòng “Tự điền vào” và tô vào hình bầu dục để xếp hạng cho ứng cử viên quý vị tự điền.
Vì tôi có thể xếp hạng 6 ứng cử viên, tức là tôi có sáu lượt bầu phải không?
- Với phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, quý vị vẫn chỉ có một lượt bầu. Hạng 2, 3, v.v. của quý vị giống như những lựa chọn dự phòng. Chúng chỉ được kiểm đếm nếu ứng cử viên hạng 1 của quý vị bị loại, hoặc trong các cuộc tranh cử chọn ra nhiều người thắng cử, nếu ứng cử viên hạng 1 của quý vị giành được nhiều phiếu hơn mức cần thiết.
Tôi phải làm gì nếu mắc lỗi trong khi điền lá phiếu?
- Nếu quý vị mắc lỗi trong khi điền lá phiếu của mình, quý vị có thể sửa lại. Hãy xem các ví dụ bên dưới để biết cách sửa lá phiếu nếu quý vị tô vào nhiều hình bầu dục trong một cột hoặc một hàng.
- Quan trọng là quý vị cần thể hiện rõ lựa chọn của mình, vì nhân viên bầu cử sẽ kiểm tra từng lá phiếu bầu để đảm bảo ý định của cử tri được hiểu rõ và lá phiếu bầu được kiểm đếm chính xác.
- Nếu lá phiếu của quý vị đã bị hỏng hoặc có lỗi không thể sửa được, quý vị có thể yêu cầu lá phiếu thay thế. Xin lưu ý: Quý vị không thể thay đổi phiếu bầu của mình hoặc yêu cầu lá phiếu thay thế sau khi quý vị đã gửi lá phiếu bầu qua thư hoặc đã bỏ phiếu tại điểm bỏ phiếu.
Những chức vụ nào đang được bầu chọn bằng phương thức bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên?
- Trong cuộc Tổng Tuyển cử tháng 11 năm 2024, tất cả các cuộc tranh cử của Thành phố Portland sẽ áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, bao gồm: Thị trưởng Portland, Kiểm toán viên và 12 chức vụ trong Hội đồng Thành phố.
- Bắt đầu từ tháng 11 năm 2026, Quận Multnomah cũng sẽ áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để bầu chọn các viên chức sau: Chủ tịch quận, Ủy viên quận, Kiểm toán viên, và Cảnh sát trưởng.
Khi bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, việc kiểm đếm phiếu diễn ra như thế nào?
- Trong cuộc tranh cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên, lá phiếu được kiểm đếm theo nhiều vòng.
- Ở vòng kiểm đếm lá phiếu bầu thứ nhất, tất cả lượt bầu chọn tại hạng 1 sẽ được kiểm đếm. Nếu không có ứng cử viên nào nhận được số phiếu cần thiết để giành chiến thắng, ứng cử viên có ít phiếu nhất sẽ bị loại và lá phiếu cho ứng cử viên đó sẽ được chuyển thành lựa chọn hạng tiếp theo của cử tri.
- Nếu ứng cử viên hạng 1 của quý vị bị loại, lá phiếu của quý vị sẽ được chuyển thành lá phiếu cho ứng cử viên hạng 2. Nếu ứng cử viên hạng 2 của quý vị bị loại, lá phiếu của quý vị sẽ được chuyển thành lá phiếu cho ứng cử viên hạng 3 và cứ tiếp tục như vậy. Quá trình này tiếp tục cho đến khi ứng cử viên đạt đủ số phiếu bầu để giành chiến thắng.
- Quy trình kiểm đếm phân loại có đôi chút khác biệt giữa tranh cử chọn ra một người thắng cử và chọn ra nhiều người thắng cử.
Xem Cách kiểm đếm lá phiếu RCV để biết thêm thông tin
Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên còn được áp dụng ở đâu khác?
- Một số thành phố, quận và tiểu bang của Hoa Kỳ áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn một người thắng cử nhằm bầu chọn các ứng cử viên, bao gồm: Thành phố New York, San Francisco, Minneapolis, Boulder, CO và các tiểu bang Alaska và Maine.
- Một số thành phố và quận của Hoa Kỳ cũng áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử nhằm bầu chọn các ứng cử viên, bao gồm: Minneapolis, Arlington, VA và Cambridge, MA.
Thông tin về RCV của Thành phố Portland
Thông tin về Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên của Thành phố Portland
Thông tin về Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên của Thành phố Portland
Truy cập trang web của Thành phố Portland để biết thông tin chi tiết về bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên cho các viên chức dân cử của Portland, hướng dẫn về ý định của cử tri, thông tin về bốn khu vực địa lý mới của thành phố, v.v.
Trang web bầu cử Thành phố Portland
Nguồn thông tin và tài liệu in
Nguồn thông tin và tài liệu in về chủ đề Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên
Nguồn thông tin và tài liệu in
Video, tờ rơi, tài liệu phát tay và giáo dục cử tri được dành riêng cho thành phố để chia sẻ với cộng đồng của quý vị.
Video giáo dục
Quận Multnomah đã sản xuất các video để giáo dục cử tri về bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên. Có một video dài (khoảng 4 phút/~4 minutes) giải thích quy trình kiểm đếm phân loại trong các cuộc tranh cử để chọn một người thắng cử và một video ngắn (khoảng 1 phút/~1 minute) phù hợp để chia sẻ trên mạng xã hội. Cả hai phiên bản video đều sẵn có bằng tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Việt, tiếng Trung giản thể, tiếng Ukraina, tiếng Nga và tiếng Somali.
Xem tất cả các phiên bản video tại đây (liên kết ngoài)
Rose City Reform, một tổ chức phi đảng phái ở địa phương, đã phát triển một video giải thích về quy trình kiểm đếm phân loại đối với bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên để chọn nhiều người thắng cử (còn được gọi là phiếu bầu một lần có thể chuyển đổi/ also known as single transferable vote).
Xem video của Rose City Reform (liên kết ngoài)
Truyện tranh giáo dục
Tải xuống tập truyện tranh của Quận Multnomah về việc hướng dẫn cách điền lá phiếu bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên.
Truyện tranh về chủ đề Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên (1.63 MB)
Tải xuống truyện tranh của Thành phố Portland giải thích hình thức chính thể mới của thành phố và cách áp dụng bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên.
Truyện tranh về chủ đề chuyển đổi Thành phố Portland (pdf)
Sách tô màu
Vừa tô màu vừa tìm hiểu cách bầu cử qua thư và cách điền lá phiếu RCV!
Sách tô màu về chủ đề Bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên (11.38 MB)
Tài liệu bổ sung từ Thành phố Portland
Truy cập trang web của Thành phố Portland để tìm thêm tài liệu và thông tin về bầu cử theo cách xếp hạng tên ứng cử viên dành cho cử tri Portland.